သတိရျခင္းနဲ႔ လြမ္းတျခင္း

သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေမးဖူးတယ္ တစ္ေယာက္ေယာက္ကုိ သတိရေနတာ ဘယ္လုိေျဖေဖ်ာက္ရမလဲ… ေန႔တုိင္းလုိလုိ သတိရေနတာတဲ့။ က်ေနာ္ကလည္း မင္းက ဘယ္သူ႔ကုိ သတိရေနတာလဲလုိ႔ျပန္ေမးလုိက္တယ္ ၊ က်ေနာ္ေမးတာကုိ ျပန္မေျဖေသးပဲ မိနစ္အနည္းငယ္ေလာက္ထိ သူႏႈတ္ဆိပ္သြားခဲ့တယ္။ ေဟ့.. ေမးေနတယ္ေလကြာလုိ႔ က်ေနာ္က ျပန္ၿပီး ေျပာလုိက္ေတာ့မွ သူက ဘာရယ္မဟုတ္ပါဘူးကြာ တစ္စုံတစ္ေယာက္ကုိပါတဲ့။ အမယ္ မင္းက တယ္ဟုတ္ေနပါလား သတိရ ရမည့္ သူေတြေတာင္ ရွိေနပါလားလုိ႔ က်ေနာ္က သူကုိ ခက္ရႊတ္ရႊတ္သေဘာနဲ႔ ေျပာလုိက္တယ္။ ဒါနဲ႔ မၿပီးေသးဘူး က်ေနာ္က ျပန္ဆက္ေမးတယ္။ မင္းက ဘယ္လုိ သတိရေနလုိ႔ ေျဖေေဖ်ာက္လုိ႔ မရေအာင္ျဖစ္ေနတာလဲ ေျပာျပပါဦးလုိ႔။ သူနည္းနည္းေလး က်ေနာ္ကုိ သိပ္မၾကည္ေတာ့သလုိနဲ႔ အၾကည့္တခ်က္ မထိခနဲ႔ ႏွင့္ မင္းကလဲကြာတဲ့ ငါမသိလုိ႔မွ မင္းကုိ ေမးကာမွ ငါ့ကုိ ပုလိပ္စစ္ စစ္ေနျပန္ပါၿပီးဟု စိတ္ဘ၀င္မက်ပုံနဲ႔ က်ေနာ္ကုိ ျပန္ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္ကလည္း သူကုိ ေမးရျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေျဖာင့္ခ်က္သေဘာအေနနဲ႔ မင္းကလည္းကြာလုိ႔ ငါေမးတယ္ဆုိတာကလည္း မင္းဆီက အေၾကာင္းအရာ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းေလးေတာ့ သိသင့္တယ္ေလလုိ႔ အဲဒါမွ မင္းေမးတာကုိ ငါက ဘယ္လုိ ဘာေၾကာင့္ဆုိတာ ျပန္ျပီးေတာ့ ေျပာျပလုိ႔ရမွာေပါ့လုိ႔ ေျပာလုိက္ေတာ့မွ က်ေနာ္ေျပာတာကုိ သူ သေဘာတူလက္ခံသလုိနဲ႔ ငါသတိရတယ္ဆုိတာ ေန႔တုိင္းလုိလုိကုိ သူကုိသတိရေနတာကြာတဲ့ အဲဒါပဲ ငါ ေျပာျပတတ္တယ္ က်န္တာေတာ့ ဘယ္လုိသတိရတယ္၊ ဘာေၾကာင့္ဆုိတာေတာ့ မင္းပဲ ငါ့ကုိေျပာျပေတာ့ ဆုိျပီး ေနပူထဲက ျပန္လာတဲ့သူတစ္ေယာက္ ပင္ပန္းႏႊမ္းနယ္လြန္းလုိ႔ ေရေအးေအးေလး တစ္ခြက္ေသာက္ျပီး ပင္ပန္းႏႊမ္းနယ္မႈကုိ ေျဖခ်လုိက္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ သက္ျပင္းတစ္ခ်က္ခ်ကာ စကားကုိ ခက္ႏႊမ္းႏႊမ္းေလး က်ေနာ္ကုိ သူေျပာလုိက္တာ ျမင္ေရာင္ေနမိေသးတယ္။ သူေျပာျပခ်က္ကုိ နားေထာင္ျပီးေနာက္ က်ေနာ္ စိတ္ထဲ သိပ္ဘ၀င္မက်သလုိလည္း ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဘာလဲဆုိေတာ့ သူေျပာတဲ့ သတိရတယ္ဆုိတဲ့ စကားနဲ႔ သူျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးနဲ႔က အံ၀င္ခြင္က်မရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါနဲ႔ က်ေနာ္ကလည္း ေဟ့ သူငယ္ခ်င္း မဟုတ္ေသးဘူးေနာ္ တစ္ခုခုေတာ့ လြဲေနျပီ မင္းဟာက ခါးေတာင္းႀကိဳက္တာက တစ္ျခား ဟုိဟာက တစ္ျခားေတာ့ ျဖစ္ေနျပီထင္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္က ေျပာလုိက္ေတာ့ ထုိ႔ေနာက္ သူငယ္ခ်င္းက ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ ဘာလြဲတာလဲ သူငယ္ခ်င္းရဟု က်ေနာ္ကုိ ျပန္ေမးျပန္ပါတယ္။ က်ေနာ္ကလည္း မင္းပဲ စဥ္းစားၾကည့္ေလလုိ႔ မင္းက တစ္ေယာက္ေယာက္ကုိ သတိရတယ္တာေျပာေနတာ မင္းပုံစံက တစ္စုံတစ္ေယာက္ကုိ သတိရတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးလဲေပါက္မေနဘူးလုိ႔ သူငယ္ခ်င္းက အဲဒါဆုိ ငါက ဘယ္လုိပုံေပါက္ေနလုိ႔လဲဟတဲ့။ က်ေနာ္ကလည္း သူကုိ ေနာက္သလုိလုိနဲ႔ ျပန္ေျပာလုိက္တယ္ မင္းပုံစံက သတိရတဲ့ သူတစ္ေယာက္ တစ္စုံတစ္ေယာက္ကုိ သတိရလုိ႔ မ်က္ႏွာေလးက ၾကည္လင္၀င္းပျပီး ခံစားမႈပီတိေလးေတြ သူ႔မ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ အေရာင္သန္းေနတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ လင္းတ(လဒ)ၾကီး အသားပုတ္မစားရလုိ႔ လင္းတ(လဒ)မႈိင္ မႈိင္ေနတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္လုိ႔။ ဒါနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းက “ငါနဲ႔ မင္းေျပာလုိက္မွ ငါ့ပုံစံက ပုံဆုိးပန္းဆုိးကုိ ျဖစ္ရေတာ့တယ္၊ ဟင္း…..သတိရတာေလးေတာင္ ျပန္ျပင္ျပီး သတိရ, ရမလုိျဖစ္ေနျပီး”ဟု  က်ေနာ္ကုိ ျပန္ေျပာပါတယ္။ သူကျပန္ေမးတယ္ ဒါနဲ႔ ေနပါဦးတဲ့ မင္းေျပာသလုိ လင္းတ(လဒ)မႈိင္ မႈိင္တာ ဘယ္လုိမ်ဳိးလဲတဲ့။ က်ေနာ္ကလည္း သူငယ္ခ်င္း စိတ္မၾကည္မလင္ျဖစ္ေနတာသိလုိ႔ သူေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ဆုိျပီး ေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္ကုိ ေအာက္နဲနဲေကြး၊ လက္ႏွစ္ဖက္ကုိ ေရွ႔ထုတ္ေကြး၊ မ်က္လုံးႏွစ္ဖက္ကုိ အေပၚေမာ့၊ လက္ဟန္ေျခဟန္ျပလ်က္ ဂဲ..ဂဲ ဆုိးျပီး ဟုိၾကည့္ ဒီၾကည့္ ၾကည့္ကာ အသံျမည္ျပီး လမ္းေလွ်ာက္ျပလုိက္ေတာ့

အႏွစ္ကုိ အကာထင္ ၊ အကာကုိ အႏွစ္ထင္

ညေနဆည္ဆာ ေန၀င္ျပဳစအခ်ိန္တုိင္း တကၠသုိလ္၀င္းထဲမွာ စာေရးသူတုိ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေန႔တုိင္းလုိလုိ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ရင္း ေက်ာင္းမွာ တစ္ေန႔တာ ေလ့လာခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြကုိ ေဆြးေႏြးေလ့့ရွိပါတယ္။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္း၀င္းႀကီးက က်ယ္၀န္းလွေတာ့ ေက်ာင္းထဲမွာလဲ အရိပ္ေကာင္းေကာင္း ေပးစြမ္းႏုိင္တဲ့ သစ္ပင္ႀကီးေတြ၊ စားလုိ႔ရတဲ့ ပိန္းႏွဲပင္၊ သရက္ပင္၊ အုန္းပင္၊ မာန္ကလာပင္ စသည့္ အပင္ေပါင္းစုံတုိ႔ျဖင့္လည္း ၀ုိင္းရံ အုပ္စုိင္းေနပါတယ္။ သီးစားပင္ေတြရွိလုိ႔ ေက်ာင္းထဲမွာလည္း ငွက္ကေလးေတြ၊ ေမ်ာက္ကေလးေတြလည္း သူတုိ႔ရဲ့ တစ္ေန႔တာ အစားစာအတြက္ လာလာစားေလ့ရွိပါတယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ဖုိ႔ အတူသြားေနၾက သူငယ္ခ်င္းေတြကလည္း သူတုိ႔ကိစၥနဲ႔ သူတုိ႔ အလုပ္မ်ားေနၾကေတာ့ စာေရးသူ တစ္ေယာက္တည္းပဲ စာအုပ္ေလး တစ္အုပ္ လက္ကကုိင္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္း၀င္း တစ္ပတ္ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီးေနာက္ အရိပ္ေကာင္းေကာင္း သစ္ပင္ႀကီးေအာက္မွာ ခဏထုိင္ရင္း သစ္ပင္အေပၚမွာ ငွက္ကေလးေတြ၊ ေမ်ာက္ကေလးေတြ အစာစားေနၾကတာကုိ ေငးေမာၾကည့္ေနမိခဲ့တယ္။ ၾကည္ႏူးစရာလည္း အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ 

ထုိထဲကေနမွ အၾကည့္တစ္ခ်က္ ထိဟက္မိသြားတာကေတာ့ ေမ်ာက္ကေလးတစ္ေကာင္ပါ၊ ပိန္းႏွဲပင္ေပၚမွာ ပိန္းႏွဲသီးေတြကလည္း မွည့္တဲ့အသီးေတြေရာ၊ စိမ္းတဲ့အသီးေတြပါ ရွိေနပါတယ္၊ ေမ်ာက္ကေလးတစ္ေကာင္ဟာ အဲဒီပိန္းႏွဲပင္ေပၚတတ္ၿပီး ပိန္းႏဲွသီးေတြကုိ လုိက္စမ္းသပ္ၾကည့္ပါတယ္။ ပထမဆုံး မွည့္ေနတဲ့ ပိန္းႏွဲသီးကုိ သူ႔လက္ကေလးနဲ႔ ေနရာအႏွံ႔ စမ္းသပ္ၿပီး လက္နဲ႔ ပိန္းႏွဲသီးကုိ အလြယ္တကူ ကုတ္ဖဲ့လုိက္တာ အထဲ ထဲက ပိန္းႏွဲအစံေတြ ထုပ္ယူစားဖုိ႔ အဆင္ေျပသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအသီးကုိ မစားပဲ ေနာက္ထပ္ ပိန္းႏွဲသီး တစ္လုံးကုိ ထပ္ၿပီး ေရွးနည္းတူ သူ႔လက္ကေလးေတြနဲ႔ စမ္းသပ္တယ္။ အဲ..အဲဒီေနာက္တစ္လုံးက အေတာ္ စိမ္းမည့္ပုံရပါတယ္ ေမ်ာက္ကေလးဟာ အားႀကိဳးမာန္တတ္ သူ႔လက္ေတြနဲ႔ ကုတ္ဖဲ့လုိက္၊ ပါးစပ္နဲ႔ ကုိက္ဖဲ့လုိက္ လုပ္ေနလုိက္တာ အခ်ိန္အေတာ္ကေလး ၾကာသြားပါတယ္။ ေမ်ာက္ကေလးလည္း အလြန္ပင္ပန္း သြားပုံေပၚပါတယ္။ ထုိ႔ေနာက္ သူ႔ရဲ့ ႀကိဳးပန္းမႈ႔ ေအာင္ျမင္သြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက အဲဒီတစ္လုံးကုိလည္း မစားပဲ စြန္႔ခြာျပီး ေနာက္ထပ္တစ္ခါ အသစ္ပိန္းႏွဲသီးတစ္လုံးကုိ ထပ္ၿပီးေတာ့  ေရွးနည္းအတုိင္း ထပ္လုပ္ေဆာင္ျပန္ပါတယ္။ ဒီတခါ တစ္လုံးကေတာ့ ေစာနက အစိမ္းသီး စိမ္းတာထပ္ကုိ ေတာ္ေတာ္ေလး စိမ္းပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အသီးကလည္း ေသးငယ္ေတာ့ က်စ္လစ္ မာေၾကာေလာက္မယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါကုိလည္း ေမ်ာက္ကေလးကေတာ့ ဇြဲမေလွ်ာ့ဘူး အားႀကိဳးမာန္တတ္ အထဲ ထဲက အႏွစ္သာရေတြ စားရဖုိ႔တြက္ အလြန္ထက္ျမက္လွတဲ့ စူးေတြကုိလည္း ေၾကာက္ရြန္႔မႈ႔မရွိဘဲ အဆက္မျပတ္ ခြာထုပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယ တစ္လုံးေတာင္ ဖက္ဖက္ေမာေအာင္ ႀကိဳးစားလုုပ္ေဆာင္ခဲ့ရတာ အခုေနာက္ထပ္ တစ္လုံးသာဆုိ

သူအတြက္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ထပ္ၿပီး ပင္ပန္းရဦးမလဲ၊ စာဖက္သူတုိ႔သာ စဥ္းစားၾကည့္ပါေတာ့။ ထုိကဲ့သုိ႔ပါပဲ စာေရးသူ၊ စာဖက္သူတုိ႔ဘ၀မွာလဲ အခြင့္ခါခုိက္လုိ႔ ရခဲ့တဲ့ အရာ၊ ခက္ခက္ခဲခဲနဲ႔ ကုိယ္လုပ္ေဆာင္လုိ႔ ရခဲ့တဲ့ အရာကုိ တခါတရံ တန္းဖုိးထားရေကာင္းမွန္းမသိ၊ အက်ဳိးရွိရွိ အသုံးခ်ရေကာင္းမွန္းမသိဘဲ မေသခ်ာ မေရရာေသးတဲ့ အရာမ်ားေနာက္သုိ႔သာ ေကာင္းႏုိး ေကာင္းႏုိးနဲ႔ လုိက္ေလ့ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ လက္ရွိရွိေနတာေတြလည္း တန္းဖုိးထားရေကာင္းမွန္းမသိေတာ့ လက္လြတ္ ဆုံးရႈံးလုိက္ရတယ္။ မရေသးတဲ့ အရာေတြေနာက္ကုိ လုိက္ျပန္ေတာ့လည္း အခက္ခဲေတြ၊ အဆင္မေျပမႈေတြနဲ႔သာ ေတြ႔ႀကံဳၾကရတယ္။

ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ဆံုးမစာ

တရားကို ေတးလိုဆို၊
အဖကို သားကဆဲ၊
ေဆြမ်ိဳးထဲက ဓားျပတိုက္၊
မိုက္ရဲလွ်င္ ေသာတပန္၊
မေကာင္းၾကံက သမာဓိ၊
ေရႊရွိမွ လူလိမၼာ၊
လိမ္ႏိုင္မွ သစၥာရွင္၊
ရုိးသားသူကို အရူးလို႔ထင္၊
အက်ၤ ီပါးႏွင့္ ဥပုသ္သည္၊
ဇရပ္အလည္ ကို႔ယိုးကားယား၊
လူဆင္းရဲက သူေဌးေယာင္ေဆာင္၊
အ၀တ္ေျပာင္မွ လူရုိေသ၊
ေရႊရွိဘုရားမွ ရွိခိုးခ်င္၊
ဇာတ္သမားမွ လူေခၚခ်င္၊
အပ်ိဳငယ္က၊ လင္ေနေစာ၊
အမ်ိဳးေကာင္းသမီးက ပိုက္ဆံရွာ၊
လင္ရွိမယားက အပိ်ဳလုပ္၊
ဆယ္ႏွစ္သမီးက အိမ္ေထာင္ခ်င္၊
ဖိုးသူေတာ္က ဘိုစေတာက္ခ်၊
အပ်ိဳေပါက္စ ႏွစ္လင္ယူ၊
လူရင္းႏွီးေတာ့ အတိုးခ်၊
ခိုးဓားျပက လူလို႔ေအာ္၊
ဆယ္အိမ္ေခါင္းက စိတ္ၾကီး၀င္၊
မယ္သီလက အႏုေဆးေဖၚ၊
မေရွာင္တမ္းတိုးတာ တစ္ခုလပ္၊
အမွန္ေျပာေတာ့ အမုန္းပြား၊
ဥပုသ္ေစာင့္ရင္း အတင္းေျပာ၊
ေခတ္ၾကီးကိုေတာ့ အျပစ္ဆို၊
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေတာ့ျဖင့္ အေကာင္းထင္၊
အလွဴေပးရင္း ထမင္းေရာင္း၊
မသာပို႔ရင္း အပ်ိဳလွည့္၊
သူေတာ္ေကာင္းတို႔ တရားပ်က္ၾကျပီ။

(ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္)

ကုိယ္က်င့္တရား ေန႔တုိင္းပြားက၊ သူ ငါ့ ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာသာ

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သာသနာမွာ က်င့္ရမယ့္ အက်င့္သုံးမ်ိဳး ( သုိ႔မဟုတ္) သိကၡာသုံးပါး ရွိပါတယ္၊ သီလသိကၡာ သမာဓိသိကၡာနဲ႔ ပညာ သိကၡာတုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီအထဲမွာ သီလဟာ သိကၡာသုံးရပ္မွာ အေျခခံ အက်ဆုံးျဖစ္သလုိ ကာမကုသုိလ္ မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္ ေလာကုတၱရာကုသုိလ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ ကုသုိလ္အားလုံးရဲ့ အစ မူလ ပဓာနလဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေနာက္သိကၡာႏွစ္ပါးကုိ ျဖည့္က်င့္လုိတယ္ဆုိရင္ သီလသိကၡာကုိ အရင္ျဖည့္က်င့္ရပါတယ္၊ ဘုရားရွင္ရဲ့ တရားေတာ္ေတြမွာေတာ့ သီေလ ပတိ႒ာယ နေရာ သပေညာ စိတၱံ ပညဥၥ ဘာ၀ေယ- ဆုိျပီး မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္၊ သီလမွာ အေျခခံျပီး သမာဓိနဲ႔ ပညာကုိပြားမ်ားက်င့္ရင္ စိတ္အရႈပ္ေတြကုိ ရွင္းလင္းနုိင္မယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာပါ၊ အမ်ားသိေနတဲ့ သီလအေၾကာင္းကုိပဲ မိမိနားလည္သလုိ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္၊

 တကယ္ေတာ့ သီလဆုိတာ ကုိယ္ႏႈတ္ အမူအရာေတြနဲ႔ မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္မလြန္က်ဴးမိေအာင္ ေကာင္းစြာထားျခင္း ေစာင့္ထိန္းျခင္းကုိ သီလလုိ႔ ေခၚဆုိတာပါ၊ ျခင္ ၾကမ္းပုိးစတဲ့ သတၱ၀ါ အငယ္ေလးေတြက စလုိ႔ သက္ရွိသတၱ၀ါ အားလုံးရဲ့ အသက္ကုိ မသတ္တာ၊ လူမ်ားပစၥည္းကို ပုိင္ရွင္မေပးဘဲ ပိုင္ရွင္မသိေအာင္ မခုိးယူတာ၊ သူတစ္ပါး သားမယားကုိ မျပစ္မွားတာ၊ မဟုတ္ မမွန္တဲ့စကား အက်ိဳးမရွိတဲ့စကား ၾကမ္းတမ္းတဲ့စကား ညီညြတ္ေနသူေတြကုိ ကဲြျပားေအာင္ ကုန္းတုိက္တဲ့စကား စတာေတြကုိ မေျပာမဆုိတာ၊ ေသရည္ အရက္ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုိ မမွီ၀ဲ မသုံးေဆာင္ဘဲ မိမိရဲ့ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာကုိ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ထားတာဟာ သီလပါ၊

 ေစာင့္ေစာင့္စည္းစည္းေနေတာ့ သူ႔အသက္သတ္ျဖတ္တာ ထိခုိက္နာၾကင္ေအာင္ ျပဳလုပ္တာ လူမ်ားပစၥည္း အတင္းအဓမၼ မရယူတာ အိမ္ေထာင္ေရး လူမႈေရးေဖာက္ျပန္တာ ႏႈတ္မေစာင့္စည္းဘဲ လိမ္ညာ လွည့္ဖ်ား လွည့္ပတ္ေျပာဆုိတာ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမူးရစ္တာေတြ မျပဳမိေတာ့ပါဘူး၊ ဒီလုိ ကာယဒုစရိုက္ ၀စီဒုစရုိက္ကုိ မျပဳ မေျပာ မလြန္က်ဴးေတာ့ဘဲ ေနတာကုိ မိမိရဲ့ ကုိယ္ႏႈတ္အမူအရာကုိ ေကာင္းစြာထားတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိၾကတာပါ၊ လူၾကီး လူေကာင္းဆန္လုိသူ ရင္က်က္တည္ျငိမ္လုိသူ ဘ၀မွာ စိတ္ခ်မ္းေျမ့စြာေနလုိသူဟာ မိမိရဲ့ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာကုိ ေကာင္းေကာင္း ထားဖုိ႔ အမွန္တကယ္လုိအပ္လွတယ္. ဒီလုိ ေကာင္းေကာင္းထားတတ္သြားျပီဆုိရင္ ဒီလူရဲ့ အျပဴအမူဟာ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႔ ခ်ိဳသာနဴးညံ့ျပီး သူတစ္ပါး ထိခုိက္နစ္နာမယ့္ အလုပ္မ်ိဳးကုိ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး၊ ဒီလို လူတစ္ေယာက္ရဲ့ စိတ္ဟာလဲ တကယ့္ကုိ ၾကည္လင္ေအးခ်မ္း လန္းဆန္းတက္ၾကြေနမွာ အမွန္ပါ၊

မိမိရဲ့ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာေတြကုိ ဒုစရုိက္မလြန္က်ဴးမိေစဘဲ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေစာင့္ထိန္းတဲ့သူဟာ ေကာင္းမႈကုသုိလ္ေတြ(ေကာင္းတာေတြ)ကုိ ဆင့္ကာ ျမွင့္ကာ ၾကိဳးစားျပဳလုပ္လာမွာ ေသခ်ာလွပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က သီလံ အာဒိမွိ ကလ်ာဏံ- ေကာင္းမႈအားလုံးရဲ့ အစဟာ သီလပဲလုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊
သီလရဲ့ အဓိကေဆာင္ရြက္မႈကေတာ့ ဒုႆီလ လုိ႔ေခၚတဲ့ သီလမရွိျခင္း ကုိယ့္က်င့္တရားေဖာက္ျပန္ျခင္းကုိ ပယ္ရွားေပးပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာလဲ ဒုႆီလ သီလမရွိျခင္း ကိစၥကုိ ပယ္ရွားတယ္ ဆုိရာမွာ ငါးပါးသီလ ရွစ္ပါးသီလ ကုိးပါးသီလ ဆယ္ပါးသီလ စတဲ့ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ့္ ၀ါရိတၱသီလကုိ ရည္ရြယ္တာပါ၊

တကယ့္ေတာ့ လက္ေတြ႔ျပဳက်င့္ရမယ့္ စာရိတၱသီလ လုိ႔ေခၚတဲ့ မိဘက်င့္၀တ္ ဆရာ့က်င့္၀တ္ လင့္က်င့္၀တ္ မယားက်င့္၀တ္ တပည့္က်င့္၀တ္ စတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြ ေက်ပြန္သူကုိ လူတုိင္းက ကဲ့ရဲ့ ပစ္တင္ ေျပာဆုိျခင္းမရွိသလုိ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔သူ ကုိယ့္က်င့္တ၇ားနဲ႔ျပည့္စုံ လုိ႔ ေလးစား ခ်ီးက်ဴး ေျပာဆုိၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္၊ ဒီလုိ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆုိျခင္းကုိ သီလရဲ့ ရသ အျဖစ္ မွတ္သားနိဳင္ပါတယ္၊သီလကုိ ျပည့္ျပည့္၀၀ စင္စင္ၾကယ္ၾကယ္ ေစာင့္ထိန္းသူဟာ ကုိယ့္ရဲ့ စင္ၾကယ္တဲ့သီလကုိ သတိရတုိင္း ဆင္ျခင္ေတြးမိတုိင္း ၀မ္းေျမာက္ ၀မ္းသာျဖစ္ရ သလုိ သီလေစာင့္ထိန္းေနစဥ္လဲ ေလာဘ ေဒါသ စတဲ့ စိတ္ညစ္ညဴးစရာေတြ ၀င္မလာေအာင္ အတတ္နိဳင္ဆုံး ေစာင့္စည္းတားျမစ္တာျဖစ္လုိ႔ စိတ္ႏွလုံးၾကည္ရႊင္ ေအးျမ လန္းဆန္းရပါတယ္၊ ဒုစရုိက္အမႈကုိ မလြန္က်ဴးဘဲ ကုိယ္ေတြ နႈတ္ေတြကုိ ေကာင္းစြာ ေစာင့္ထိန္းထားသူဟာ တရားအားထုတ္စဥ္မွာလဲ မိမိရဲ့ စင္ၾကယ္တဲ့ အျပစ္ကင္းတဲ့ ကုိယ္ႏႈတ္အမူေတြဟာ ဥာဏ္မွာထင္လာျပီး တ၇ားဘာ၀နာ ရႈမွတ္ရာမွာ အလြန္ထိေရာက္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္၊

ဒီလုိ သီလျပည့္စုံသူ ကုိယ့္က်င့္တရားေကာင္းသူ မိမိရဲ့ ကုိယ္ႏႈတ္အမူအရာေတြကုိ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမွာ ေကာင္းစြားထားနိဳင္သူျဖစ္ဖုိ႔ အဓိက အေျခခံအေၾကာင္းတရား ႏွစ္မ်ိဳး ရွိဖုိ႔လုိအပ္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဟိရီနဲ႔ ဩတၱပၸ ဆုိတဲ့ တရား ႏွစ္မ်ိဳးပါ၊

ဟိရီ-ဆုိတာကေတာ့ မေကာင္းမႈလုပ္ရမွာကုိ ရွက္တတ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဩတၱပၸကေတာ့ မေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္ရမွာကုိ ေၾကာက္တာျဖစ္ရပါတယ္၊ အရွက္ အေၾကာက္ကင္းမဲ့သူရဲ့ အျပဴအမူဟာ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ျခင္းမရွိသလုိ မေကာင္းတာမွန္သမွ် အကုန္လုပ္ရဲတယ္ လက္ရဲ ဇက္ရဲ နိဳင္လွပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ ရွက္သင့္တာကုိ ရွက္ျခင္းေၾကာက္ျခင္းနဲ႔ မရွက္သင့္တာကုိ မရွက္ျခင္း မေၾကာက္ျခင္းကုိလဲ ခဲြျခားနားလည္သင့္ပါတယ္၊ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္က ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းသြားရမွာ ရဟန္းသံဃာေတြကုိ ရွိခုိးရမွာ ေစတီေတာ္ေတြကုိ ဖူးေျမာ္ရမွာ တရားစခန္း၀င္ရမွာ ဥပုသ္ေစာင့္ရမွာ မိဘေတြကုိ ရုိေသရမွာ စတာေတြဟာ ကုသုိလ္အလုပ္ေတြျဖစ္လုိ႔ မရွက္သင့္ မေၾကာက္သင့္တဲ့အလုပ္ေတြပါ၊

 

သူတစ္ပါးကုိ လိမ္လိမ္လွည့္္ဖ်ား မဟုတ္တာေျပာ မိဘဆရာေတြရဲ့ စကားကုိ နားမေထာင္ မိဘေတြကုိ စိတ္ဆင္းရဲေအာင္လုပ္ ေက်ာင္းေျပး က်ဴရွင္ေျပး စတာေတြဟာ

The ten wholesome actions

The three bodily actions of:

Compassion

Generosity

Self-control

The four verbal actions of:

Truthful speech

Kind speech

Pleasant speech

Meaningful speech

The three mental actions of:

Sympathetic joy

Loving-kindness

Right view

BUDDHA MUDRAS

 

                             At the Buddha’s life time, Lord Buddha has different hand gestures and finger-postures which are called “Mudras”. Mudras are a non-verbal mode of communication and self-expression, consisting of hand gestures and finger-postures. They are symbolic sign based finger patterns taking the place, but retaining the efficacy of the spoken word, and are used to evoke in the mind ideas symbolizing divine powers or the deities themselves. The composition of a mudra is based on certain movements of the fingers; in other words, they constitute a highly stylized form of gestural communication. It is an external expression of 'inner resolve', suggesting that such non-verbal communications are more powerful than the spoken word.

Dharmachakka mudra

Dharmachakra in Sanskrit means the 'Wheel of Dharma'. This mudra symbolizes one of the most important moments in the life of Buddha, the occasion when he preached to his companions the first sermon after his Enlightenment in the Deer Park at Sarnath. It thus denotes the setting into motion of the Wheel of the teaching of the Dharma.

 Bhumisparsha mudra

Literally Bhumisparsha translates into 'touching the earth'. It is more commonly known as the 'earth witness' mudra. This mudra, formed with all five fingers of the right hand extended to touch the ground, symbolizes the Buddha's enlightenment under the bodhi tree, when he summoned the earth goddess, Sthavara, to bear witness to his attainment of enlightenment. The right hand, placed upon the right knee in earth-pressing mudra, and complemented by the left hand-which is held flat in the lap in the dhyana mudra of meditation, symbolizes the union of method and wisdom, samasara and nirvana, and also the realizations of the conventional and ultimate truths. It is in this posture that Shakyamuni overcame the obstructions of Mara while meditating on Truth.

Varada mudra

This mudra symbolizes charity, compassion and boon-granting. It is the mudra of the accomplishment of the wish to devote oneself to human salvation. It is nearly always made with the left hand, and can be made with the arm hanging naturally at the side of the body, the palm of the open hand facing forward, and the fingers extended.

Dhyana mudra

The Dhyana mudra may be made with one or both hands. When made with a single hand the left one is placed in the lap, while the right may be engaged elsewhere. The left hand making the Dhyana mudra in such cases symbolizes the female left-hand principle of wisdom. Ritual objects such as a text, or more commonly an alms bowl symbolizing renunciation, may be placed in the open palm of this left hand.

Abhaya Mudra

Abhaya in Sanskrit means fearlessness. Thus this mudra symbolizes protection, peace, and the dispelling of fear. It is made with the right hand raised to shoulder height, the arm crooked, the palm of the hand facing outward, and the fingers upright and joined. The left hand hangs down at the side of the body. In Thailand, and especially in Laos, this mudra is associated with the movement of the walking Buddha (also called 'the Buddha placing his footprint'). It is nearly always used in images showing the Buddha upright, either  immobile with the feet joined, or walking.